ó㳺íà ðóê: ìèòòÿ ðóê ³ ÿê ïðàâèëüíî öå ðîáèòè
Äåÿê³ ìåäèêè - ôàõ³âö³, ùî çàéìàþòüñÿ ë³êóâàííÿì ð³çíèõ ³íôåêö³é, ÷àñòî ãîâîðÿòü, ùî ïðàãíåííÿ äî ã³ã³ºíè ðîñ³éñüêîìó íàðîäó íå âëàñòèâî ñïî÷àòêó.
¯õ ìîæíà çðîçóì³òè: âîíè âòîìèëèñÿ â³ä äóðîñò³ òèõ, õòî ïåðåíîñèòü ö³ ñàì³ ³íôåêö³¿ - äî ðå÷³, äóæå íåáåçïå÷í³ äëÿ çäîðîâ'ÿ ³ æèòòÿ, - ³ òîìó, â ñåðöÿõ, ðîáëÿòü òàê³ çàÿâè, îäíàê ðîñ³éñüêèé íàðîä, íàâïàêè, çàâæäè ïðàãíóâ äî ÷èñòîòè - ò³ëåñíî¿ ³ äóõîâíî¿ . ³äîìî, ùî äî òîãî, ÿê ðîñ³éñüê³ â³éñüêà â 1812 ðîö³ ïðîéøëè ïî ªâðîï³ ç ïåðåìîæíèì õîäîì, æèòåë³ á³ëüøîñò³ êðà¿í íàâ³òü íå çíàëè, ùî ³ñíóº ëàçíÿ - âîíè íàâ÷èëèñÿ áóäóâàòè ëàçí³ ó ðîñ³éñüêèõ ñîëäàò³â - îñîáëèâî äîñÿãëè óñï³õó â öüîìó í³ìö³.
Ìîæëèâî, íàø³ ñó÷àñíèêè, ââàæàþ÷è, ùî â ñòîë³òòÿ âèñîêèõ òåõíîëîã³é ó íèõ ìàëî ÷àñó äëÿ ñåáå, çàáóâàþòü ïðî îñîáèñòó ã³ã³ºíó, ÿê ³ ïðî çäîðîâ'ÿ â ö³ëîìó - àäæå íå ñåêðåò, ùî á³ëüø³ñòü ïðàöþþ÷èõ ëþäåé â ãîíèòâ³ çà êàð'ºðîþ õàð÷óþòüñÿ, ÿê ïîïàëî, ³ àáñîëþòíî íå äîòðèìóþòüñÿ íîðìàëüíèé ðåæèì äíÿ.
ßêùî âæå áóòè îá'ºêòèâíèìè, òî àìåðèêàíö³, íàïðèêëàä, áðóäíóë³ íå ìåíø³, í³æ íàø³ ñï³ââ³ò÷èçíèêè. Íå òàê äàâíî áóëè îïóáë³êîâàí³ ðåçóëüòàòè äîñë³äæåííÿ â÷åíèõ îäíîãî ç óí³âåðñèòåò³â ÑØÀ, ùî îáñòåæèëè áëèçüêî 50 ñòóäåíò³â: ç ¿õ ðóê âçÿëè ïðîáè, ³ ïðîàíàë³çóâàëè ÄÍÊ çíàéäåíèõ áàêòåð³é - ñüîãîäí³ âæå º òàê³ ìîæëèâîñò³. Âèÿâëåíî áóëî á³ëüøå 4700 âèä³â áàêòåð³é, àëå «óí³âåðñàëüíèìè» âèÿâèëèñÿ âñüîãî 5 âèä³â - öå îçíà÷àº, ùî êîæíà ëþäèíà ìຠñâ³é íàá³ð ì³êðîá³â - íà ùàñòÿ, äàëåêî íå çàâæäè õâîðîáîòâîðíèõ.
Ó äóæå áàãàòüîõ ëþäåé, íà æàëü, ïðîáëåìè ç³ çäîðîâ'ÿì ïîâ'ÿçàí³ ç â³äñóòí³ñòþ çâè÷êè ìèòè ðóêè - à àäæå ñâîãî ÷àñó ñàìå ìèòòÿ ðóê âðÿòóâàëî ëþäñòâî â³ä ñìåðòåëüíèõ åï³äåì³é - òàêèõ, ÿê ÷óìà àáî õîëåðà.
Ñê³ëüêè æ ìîæíà òîðî÷èòè ïðîïèñí³ ³ñòèíè, íà êøòàëò «×èñòîòà - çàïîðóêà çäîðîâ'ÿ» àáî «Ìèéòå ðóêè ïåðåä ¿æåþ»? Àäæå ³ òàê çðîçóì³ëî, ùî ðîáèòè öå íåîáõ³äíî, ÿêùî ìè íå õî÷åìî ïîñò³éíî õâîð³òè íà êèøêîâ³ ³íôåêö³¿ òà ³íøèìè íåáåçïå÷íèìè õâîðîáàìè, àëå ö³ ïðîñò³ ïðàâèëà ÷àñòî ³ãíîðóþòüñÿ.
Ìåäèöèíà ñüîãîäí³ äîñÿãëà ôàíòàñòè÷íèõ ìîæëèâîñòåé, àëå ëþäè, ÿê öå íå ñóìíî, ïðîäîâæóþòü ³ â XXI ñòîë³òò³ õâîð³òè ³ âìèðàòè â³ä òîãî, ùî ââàæàþòü îñîáèñòó ã³ã³ºíó íåîáÿçàòåëüíîé- á³ëüøå òîãî, ÷àñòî íàä òèìè, õòî ¿¿ äîòðèìóºòüñÿ, ïðèëþäíî ãëóçóþòü, íàçèâàþ÷è ¿õ «÷èñòþëÿ» , ³ äàþ÷è ¿ì ³íø³ çíåâàæëèâ³ ïð³çâèñüêà. Ïîò³ì ïîâåä³íêó äîðîñëèõ êîï³þþòü ä³òè, ³ âñå ïî÷èíàºòüñÿ çíîâó.
Ïåðåâàæíà á³ëüø³ñòü ³íôåêö³é âèíèêຠòîìó, ùî ëþäè íå ìèþòü ðóêè: ïåðåä ¿æåþ, ï³ñëÿ òóàëåòó, êîíòàêòó ç òâàðèíàìè àáî õâîðèìè, ïðî¿çäó â òðàíñïîðò³ ³ ò.ä.  ðåçóëüòàò³ íàø³ êâàðòèðè ïåðåòâîðþþòüñÿ íà ðîçñàäíèê ³íôåêö³¿: ì³êðîáè ñêóï÷óþòüñÿ íà äâåðíèõ ðó÷êàõ, âèìèêà÷àõ, ïîâåðõíÿõ ñòîë³â, ó âàííèõ ³ â òóàëåòàõ, íà îäÿç³, íà ðóøíèêàõ ³ íà ïîñò³ëüí³é á³ëèçí³. Òîìó ìîæå çàðàçèòèñÿ áóäü-ÿêèé ÷ëåí ðîäèíè, íàâ³òü íå âèõîäÿ÷è ç êâàðòèðè: òàê ïåðåíîñèòüñÿ ãðèï, Ãв, âàæê³ øëóíêîâî-êèøêîâ³ ³íôåêö³¿, ãåïàòèòè, øê³ðí³ òà ³íø³ çàõâîðþâàííÿ. Ó ëþäåé ç îñëàáëåíèì ³ìóí³òåòîì öå ìîæå çàê³í÷èòèñÿ ïíåâìîí³ºþ, ³ âèë³êóâàòèñÿ âäàºòüñÿ íå çàâæäè - ó àìåðèêàíö³â, íàïðèêëàä, öÿ ïðè÷èíà ñìåðòíîñò³ çàéìຠ8-å ì³ñöå.
Êð³ì òîãî, â ÑØÀ, êðà¿í³, ÿêà ââàæຠñåáå íàéðîçâèíåí³øîþ â ñâ³ò³, á³ëüøå 75 ìëí. Îñ³á íà ð³ê õâîð³þòü ³íôåêö³ÿìè øëóíêà ³ êèøå÷íèêà ð³çíîãî ñòóïåíÿ òÿæêîñò³ - ç òåìïåðàòóðîþ, áëþâîòîþ ³ ïðîíîñîì, - ³ âñå öå ôàõ³âö³ ïîâ'ÿçóþòü íå ò³ëüêè ç íåäîáðîÿê³ñíèìè ïðîäóêòàìè õàð÷óâàííÿ, àëå é ³ç çíåâàæëèâèì ñòàâëåííÿì äî ã³ã³ºí³ ðóê.
Óÿâ³òü ñîá³, ùî âè ñèäèòå çà îäíèì ñòîëîì ç ëþäèíîþ, ùî íå âèìèâø³ì ðóêè ï³ñëÿ ïðî¿çäó â òðàíñïîðò³, êîðèñòóâàííÿ òóàëåòîì àáî, ÿê áóâຠ÷àñòî, ò³ëüêè ùî äåðæàâøèì â ðóêàõ ïàïåðîâ³ ãðîø³ - âñ³ì â³äîìî, ñê³ëüêè íà íèõ ñêóï÷óºòüñÿ áðóäó, - ³ â³í êîðèñòóºòüñÿ çàãàëüíîþ ñ³ëüíèöåþ, ïåðå÷íèöåþ òà ³íøèìè ñòîëîâèìè ïð³áîðàì³- ÿêùî âàø øëóíîê íå ç çàë³çà, ³íôåêö³ÿ âàì ïðàêòè÷íî çàáåçïå÷åíà.
Íó äîáðå, áàãàòî ëþäåé âñå-òàêè ìèþòü ðóêè - àëå ÿê âîíè öå ðîáëÿòü? Íåâàæëèâî, äå öå â³äáóâàºòüñÿ - â ãðîìàäñüêîìó ì³ñö³ àáî â ñâî¿é âàíí³, õî÷à â ïåðøîìó âèïàäêó íåáåçïåêà ³íôåêö³¿, çâè÷àéíî, á³ëüøå, - ìèòòÿ ðóê çàçâè÷àé éäå çà îäíèì ñöåíàð³ºì. Ëþäèíà ç áðóäíèìè ðóêàìè áåðåòüñÿ çà ðó÷êó âîäîïðîâ³äíîãî êðàíà, â³äêðèâຠéîãî, ìèº ðóêè ³ çàêðèâຠ- âñÿ ãðÿçü ç ðó÷êè êðàíà çàëèøàºòüñÿ íà ðóêàõ. Ïðè öüîìó á³ëüø³ñòü ëþäåé ùèðî ââàæàþòü, ùî âîíè çðîáèëè äëÿ ï³äòðèìêè ã³ã³ºíè ðóê, ùî ìîãëè, à ïîò³ì ¿ì äîâîäèòüñÿ àêòèâíî ë³êóâàòèñÿ, âèòðà÷àþ÷è êóïó ÷àñó ³ ãðîøåé.
ßê ïðàâèëüíî ìèòè ðóêè?
ßê æå ìèòè ðóêè ïðàâèëüíî? À õî÷à á îñü òàê: ñïî÷àòêó çíÿòè ê³ëüöÿ òà ³íø³ ïðèêðàñè (ì³æ ³íøèì, ¿õ íå çàâàäèëî á âèìèòè îêðåìî), â³äêðèòè êðàí, âèìèòè ðóêè ç ìèëîì, à ïîò³ì âèìèòè ç ìèëîì ðó÷êó êðàíà. Êëîï³òíî? Áóäèíêè, â ïðèíöèï³, êðàí ïîâèíåí áóòè ÷èñòèì ïîñò³éíî, ÿêùî ìè çâèêëè òðèìàòè ñâîº æèòëî â ÷èñòîò³, à îñü â ãðîìàäñüêèõ ì³ñöÿõ âñå æ òàêè äîâåäåòüñÿ öå ðîáèòè, ÿêùî ìè õî÷åìî çàëèøàòèñÿ çäîðîâèìè. Äàë³ ïîòð³áíî çíîâó íàìèëèòè ðóêè, âèìèòè âíóòð³øíþ ³ òèëüíó ñòîðîíó äîëîíü, çìèòè ìèëî ³ çàêðèòè êðàí - â ãðîìàäñüêîìó ì³ñö³ êðàùå âñå-òàêè çðîáèòè öå çà äîïîìîãîþ ïàïåðîâîãî ðóøíèêà.
Ïðàâèëà ìèòòÿ ðóê
Íå çàáóâàéòå äåÿê³ íåñêëàäí³ ïðàâèëà, çâèêíåòå ¿õ âèêîíóâàòè, ³ âàø³ ðóêè çàâæäè áóäóòü ÷èñòèìè, à âè ñàì³ - çäîðîâèìè.
- ßêùî íàìî÷èòè ðóêè, àëå íå â³äìèòè ¿õ - ì³êðîîðãàí³çìè áóäóòü ò³ëüêè ðàä³òè, ³ ðîçìíîæóâàòèñÿ ùå àêòèâí³øå ó âîëîãîìó ³ òåïëîìó ñåðåäîâèù³.
- Êîðèñòóéòåñÿ ò³º¿ ìèëüíèöåþ, â ÿê³é ìèëî ìîæå âèñèõàòè, à íå òèìè, â ÿêèõ âîíî çàâæäè çíàõîäèòüñÿ â ìîêðîìó ñòàí³.
- гäêå ìèëî òåæ íàêîïè÷óº ì³êðîáè, îñîáëèâî òå, ÿêå âèêîðèñòîâóºòüñÿ â ãðîìàäñüêèõ òóàëåòàõ, êîëè â äîçàòîð ç ìèëîì ïîòðàïëÿº ³íôåêö³ÿ ç ðóê áåçë³÷³ ëþäåé.
- Íàìèëþéòå ðóêè òàê, ùîá áóëà ï³íà, à íå ïðîñòî âîçèòå øìàòêîì ìèëà ïî ðóêàõ - ÷èì á³ëüøå ï³íè, òèì ìåíøå çàëèøèòüñÿ ì³êðîá³â.
- ßê ìîæíà ÷àñò³øå ì³íÿéòå ðóøíèê äëÿ ðóê - âîíî çàâæäè ìຠáóòè ñóõèì ³ ÷èñòèì.
Íàäì³ðíå çàõîïëåííÿ ÷èñòîòîþ
ª, îäíàê, ³ ³íøà òî÷êà çîðó, ³, çàðàäè ñïðàâåäëèâîñò³, ïðî íå¿ òåæ âàðòî çãàäàòè.
Äåÿê³ ì³êðîá³îëîãè â³äêðèòî çàÿâëÿþòü, ùî ëþäè ìîæóòü õâîð³òè íå ò³ëüêè ÷åðåç áðóä, à é ç-çà íàäì³ðíîãî çàõîïëåííÿ ÷èñòîòîþ, ïðàãíó÷è äî ñòåðèëüíîñò³ - ïðÿìî ÿê ó ðåêëàì³ ÷èñòÿ÷èõ çàñîá³â. Íà äîêàç íàâîäÿòü ðåçóëüòàòè äîñë³ä³â íà ùóðàõ: ó òâàðèí, ùî óòðèìóþòüñÿ â ëàáîðàòîðíèõ óìîâàõ, ³ìóí³òåò íàáàãàòî ñëàáê³øå, í³æ ó ¿õí³õ ïîáðàòèì³â, ÿê³ æèâóòü â êîëåêòîðàõ, íà ñì³òíèêàõ àáî â ñ³ëüñüê³é ì³ñöåâîñò³.
ßêùî â³ðèòè ö³é äóìö³, òî âèõîäèòü, ùî ó ëþäåé, ÿê³ âèðîñëè â ³äåàëüí³é ÷èñòîò³, ³ìóííà ñèñòåìà â çð³ëîìó â³ö³ áóäå âîñïðèèì÷èâåå, ³ ïî÷íå ãîñòðî ðåàãóâàòè íà áóäü-ÿê³ ïîäðàçíèêè, íåïîì³òí³ äëÿ ëþäèíè, ùî âèðîñëà â îáñòàíîâö³ «ñåðåäíüî¿ ÷èñòîòè». Ó ðîçâèíåíèõ êðà¿íàõ ç ö³º¿ ïðè÷èíè ïî÷àñò³øàëè âèïàäêè àëåð㳿, àñòìè, ä³àáåò, àóòî³ìóíí³ çàõâîðþâàííÿ - ÷åðâîíèé âîâ÷àê, ðåâìàòî¿äíèé àðòðèò ³ ò.ä. Ó íàø³é êðà¿í³, îñîáëèâî ó âåëèêèõ ì³ñòàõ, ñüîãîäí³ á³ëüøå 80% ä³òåé àëåðã³ê³â, à îñü â êðà¿íàõ, ÿê³ â³äíîñÿòü äî «òðåòüîãî ñâ³òó», òàêèõ ïðîáëåì íåìàº. Òàê ùî æ, âñå öå ÷åðåç íàäì³ðíó ïðàãíåííÿ äî ÷èñòîòè?
×è íå äî ÷èñòîòè, à äî äåç³íôåêö³¿ - öå äåùî ð³çí³ ïîíÿòòÿ, ³ ïðî öå ìîæíà ñêàçàòè òðîõè äîêëàäí³øå.
Äåç³íô³êóþ÷³ çàñîáè ñüîãîäí³ ðåêëàìóþòüñÿ ïîñò³éíî, à áàêòåð³¿, ÿê³ ïîêàçóþòü ó ðåêëàìíèõ ðîëèêàõ, âèãëÿäàþòü òàê æàõëèâî ³ ñòðàøíî, ùî ìè á³æèìî êóïóâàòè àíòèáàêòåð³àëüíå ìèëî, ãåë³, ï³íêè ³ ò.ä.
̳æ òèì, ç ì³ëüéîíà âèä³â áóäü-ÿêèõ áàêòåð³é äî óìîâíî ïàòîãåííèì â÷åí³ â³äíîñÿòü ìåíøå 0,35%, òà ³íôåêö³éí³ çàõâîðþâàííÿ ìîæóòü âèêëèêàòè äàëåêî íå âñ³ ç íèõ. Êð³ì òîãî, íà øê³ð³ êîæíî¿ ëþäèíè æèâóòü ³ ³íø³ áàêòåð³¿, ùî çàòðèìóþòü ðîçìíîæåííÿ øê³äëèâèõ ì³êðîîðãàí³çì³â ³ ãðèáê³â, à ïîñò³éíà äåç³íôåêö³ÿ çíèùóº ¿õ, ³ îðãàí³çìó äîâîäèòüñÿ â³äíîâëþâàòè áàëàíñ.
Àíòèáàêòåð³àëüíå ìèëî íå ìîæå âáèâàòè âñ³ ïàòîãåíí³ ì³êðîáè - öå ïðîñòî ðåêëàìíèé õ³ä, çàòå áàãàòî ç çáóäíèê³â çàõâîðþâàíü, íà â³äì³íó â³ä êîðèñíèõ áàêòåð³é, «çâèêàþòü» äî öüîãî ìèëó, âèðîáëÿþ÷è ñâîºð³äíèé ³ìóí³òåò, ³ òîä³ çàõèùàòèñÿ â³ä ³íôåêö³¿ ñòຠìàéæå íåìîæëèâî. Øê³ðà ðóê ïðè öüîìó ïåðåñèõàº, ïîêðèâàºòüñÿ òð³ùèíàìè, â ÿê³ ïàòîãåííèõ ì³êðîá³â ïðîíèêàòè ùå ëåãøå - çàãàëîì, êîðèñò³ ëþáîâ äî äåç³íôåêö³¿ òî÷íî íå ïðèíîñèòü.
Íå òðåáà ñïåðå÷àòèñÿ ïðî òå, ìèòè ÷è íå ìèòè ðóêè - çâè÷àéíî, ìèòè, àëå áåç çàéâîãî ôàíàòèçìó, çâè÷àéíèì ìèëîì, äîòðèìóþ÷èñü ïðîñòèõ ïðàâèë ã³ã³ºíè - ³ âñå áóäå â ïîðÿäêó. ² íàâ÷³òü ìèòè ðóêè ñâî¿õ ä³òåé: êîëè âîíè áóäóòü çäîðîâèìè, öå ïðèíåñå âàì íàáàãàòî á³ëüøå ðàäîñò³, í³æ áóäü-ÿêà ïðåñòèæíà ðîáîòà ÷è êàð'ºðà.